Sigorta başlangıç yılına göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak şekillenen modellerle, belirli koşulları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir çözüm sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.