Multimedya sanatçısı Itziar Barrio’nun “O halde başlangıca dönelim” sergisi 23 Mayıs’tan itibaren Sale Galata’da sanatseverlerle buluşuyor. Matter üçlemesindeki film ve video enstalasyonlarını yeni üretimlerle birleştiren Barrio, sergide teknoloji, iş, madde ve kimlik gibi kavramları ve bunların arasındaki kesişimleri irdeliyor. Programcılığını Salt’tan Fatma Çolakoğlu’nun üstlendiği serginin tasarımı Emrehan Altuner’e ait. Sergi 29 Eylül’e kadar ziyaret edilebilir.
İLERİ TEKNOLOJİ VE SANAT
Sergi üç bölümden oluşuyor. Üçlemenin ilk ürünü olan video enstalasyonu, “Sen yorgunken teleskoplarına girip ışığı engelleyen bir şeytan” başlığını taşıyor. Videoda Barrio, teknolojik ilerlemenin seyrini belirleyen bilimsel keşiflere ve insan algısının sınırlarındaki astronomik olaylara odaklanıyor. Videoda fizik profesörlerinin uzaya dair görüşlerinin yanı sıra bir fotoğrafçının gelişen teknolojiyle hayatını süsleyen drone hayalleri de yer alıyor.
İŞ VE İNSAN
Üçlemenin ikinci ürünü, ROBOTA MML (2019-devam ediyor). Eser, videolar ve robotik heykellerden oluşuyor. Barrio, çalışmasında, ilk kez Karel Capek’in 1920 tarihli RUR adlı oyununda kullanılan robot kavramının etimolojik kökenlerinin izini sürüyor. Çekçe “robota” kelimesi “zorunlu hizmet”, “zorla çalışma”, “köle emeği” anlamına geliyor ve Capek bu kelimeyi kullanıyor. “Makine işçisi” anlamında “robota” ilk kez yukarıda adı geçen eserde karşımıza çıkıyor. Capek’ten ilham alan Barrio, bir robotu insanların mevcut deneyimlerinden ayırıyor, ona bir kimlik kazandırıyor ve izleyicileri vücut fonksiyonlarından cinsiyet meselelerine kadar her şey hakkında düşünmeye davet ediyor. Makineleşmenin insan üzerindeki etkisi bir “vücut geliştirmeci” aracılığıyla ortaya çıkar.
MEDİTASYON DENEYİMİ
Üçlemenin son ürünü, Barrio’nun sanatçı ve besteci Seth Cluett ile birlikte ürettiği “Parçacık Madde”dir. Videoda ABD’nin New Jersey kentindeki Nokia Bell Laboratuvarları’nın yankısız odasında alınan ses kayıtları ile toz, polen, buhar, duman ve jeolojik olayların görüntüleri yer alıyor. Barrio diğer eserlerinde olduğu gibi burada da sanat ve bilimi birleştiriyor. Oluşturulan görsel ve işitsel sunum izleyiciye meditatif bir deneyim sunuyor.
BAKMAK VE YAPIŞTIRMAK SANAT MIDIR?
“O halde başlangıca dönelim” bir tablo ya da heykelin önünde durup “Vay be, ne güzel” deme vaadinde bulunmuyor. Bizi mekanı, zamanı, çalışma ve bir arada yaşama deneyimini, toplumsal sorunları farklı bir perspektiften ele alıp yansıtmayı, bedenin işlevini ve toplumu bir arada tutan tüm değer ve bağları yeniden düşünmeye itiyor. Yaklaşık bir buçuk saat süren acı gözlemim, çoğu ziyaretçinin sanatı “bakma ve geçme” eylemine indirgediğiydi. Barrio’nun üçlemesi aslında sanatı “sadece bakmak”la sınırlı tutanlara karşı bir manifestodur.