TCMB, gelecek yıl izlenecek politikalara yol haritası niteliğindeki Para Politikası 2025'i yayımladı.
Politika metninde merkez bankalarının toplumsal refahın artırılmasına en büyük katkısının fiyat istikrarını sağlamak olduğu belirtilirken, bu bağlamda TCMB'nin temel amacının fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olduğunun altı çizildi. Metinde, bu amaçla mevcut tüm araçların kararlılıkla kullanılmaya devam edileceğinin ve fiyat istikrarının temel taşı olarak finansal istikrarın da dikkate alınacağının altı çizildi.
Metinde, enflasyon hedeflemesi rejiminde hükümetle birlikte belirlenen enflasyon hedefinin yüzde 5 seviyesinde tutulduğu belirtiliyor ve şu ifadelere yer veriliyor:
“TCMB'nin sorumluluğunda olan belirsizlik aralığı, önceki yıllarda olduğu gibi hedef etrafında her iki yönde 2 puan olarak belirlendi. Para politikası, enflasyonun düşmesine olanak sağlayacak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlenecek. Bu hedefe orta vadede ulaşmak için Enflasyon Raporu'nda açıklanan tahminler, yıl sonu enflasyon beklentilerine referans oluşturma işleviyle ara hedef olarak kullanılacak. Enflasyon Raporuyla Kamuoyuna Yıl sonunda gerçekleşen enflasyonun belirsizlik aralığının dışında kalması durumunda, hesap verebilirlik ilkesi uyarınca Hükümete “açık” rapor sunulacak. Haftalık repo ihalesi TCMB'nin temel politika aracı olmaya devam edecek.”
Metinde, fiyat istikrarının kalıcı olarak sağlanması için gereken parasal sıkılaştırma düzeyinin, enflasyonun Enflasyon Raporlarında öngörülen patikaya ve orta vadede yüzde 5 hedefine dönmesi için gerekli olduğu sürece sürdürüleceği vurgulanıyor.
Metinde, kredi ve mevduat piyasalarında beklenen gelişmelerin dışında gelişmeler yaşanması halinde parasal aktarım mekanizmasının ilave makroihtiyati tedbirlerle destekleneceğinin altı çizilirken, “Sterilizasyon araçları etkin bir şekilde kullanılmaya devam edilecek. Para politikası kararları, fiyatların detaylı analizi, enflasyon beklentileri ve fiyat davranışları, para politikasının etkileyebileceği talep unsurları, “Arz yönlü gelişmeler, iç-dış denge, tasarruf ve borçlanma eğilimi dahil olmak üzere finansal koşullardaki gelişmeler” Likidite ve fiyat istikrarını etkileyen diğer tüm faktörler, kararların gecikmeli etkileri dikkate alınarak belirlenecektir.” ifadeleri kullanıldı.
Metinde, PPK toplantısı öncesindeki sessizlik süresinin 3 iş günü süreyi kapsayacağı ve bu süre zarfında para politikasına ilişkin herhangi bir dış iletişim yapılmayacağı, karar alma sürecine girdi sağlayan birimlerin kurultay hazırlıklarında yer aldığı belirtildi. MPC toplantısı MPC'ye kapsamlı analiz ve değerlendirme sağlayacaktır.
Metinde, OAG'nin daha önce açıklanan takvim kapsamında 2025 yılında 8 toplantı yapacağı ve 2025 toplantı takvimi ve raporlarının 5 iş günü içinde yayınlanacağı belirtiliyor.
Metinde, para politikası kararı ve gerekçesinin İngilizce tercümesi ve PPK'nın ayrıntılı değerlendirmelerini de içeren toplantı özetinin, toplantıyı takip eden beş iş günü içerisinde TCMB internet sitesinde yayınlanacağı belirtiliyor. Toplantı aynı gün saat 14.00'te yapılacak.
ENFLASYONA DAİR BİLGİLENDİRME TOPLANTILARI DEVAM EDİYOR
TCMB'nin şeffaflık, hesap verebilirlik ve öngörülebilirlik ilkeleri doğrultusunda para politikasına ilişkin iletişim ve veri paylaşımına devam edeceği belirtilen metinde, şu ifadelere yer verildi:
“Enflasyon Raporu yılda 4 kez yayınlanacak. Para politikası uygulamalarının kamuoyuna etkin bir şekilde aktarılabilmesi amacıyla Enflasyon Raporu'nun bilgilendirme toplantıları yoluyla tanıtımına devam edilecek. Cumhurbaşkanı, TBMM'nin faaliyetleri hakkında TBMM'yi bilgilendirecek. TCMB, para politikası uygulamaları ve döneme özel gelişmeler devam edecek olup, Başkan ve Başkan Yardımcılarının diğer platformlarda yaptığı sunum ve konuşmalar, TCMB'nin bir diğer önemli iletişim aracı olan Finansal İstikrar Raporu'nun önemli bir bileşeni olmaya devam edecektir. devam edecek yılda iki kez yayınlanacaktır. Aylık fiyat gelişim raporu, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanmasından PPK toplantısına kadar geçen süreçte aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha doğru yorumlanmasına katkı sağlamak amacıyla bir iletişim aracı olarak kullanılmaya devam edilecektir.”
Raporda, basın, yatırımcılar, akademik çevreler ve kamuoyuyla iletişimin devam edeceği belirtiliyor “Bu kapsamda yatırımcılar, analistler ve ekonomistlerle teknik toplantılar devam edecek. Reel ve finans sektörünün ulusal ve uluslararası, yabancı temsilcileriyle etkileşim TCMB politikalarıyla ilgilenen kuruluşlar ve tüm taraflar.” “TCMB, uluslararası kuruluş ve platformlar gibi yurt dışı paydaşları ve diğer merkez bankaları ile etkin iletişimini sürdürecektir.” Söylendi.
Raporda, TCMB tarafından yayımlanan çalışma belgeleri, ekonomi notları, Merkez Günlüğü platformundaki blog yazıları, Herkes İçin Ekonomi mikro sitesinde yayınlanan içerikler ile TCMB'nin faaliyetleri ve para politikası uygulamalarına ilişkin çeşitli platformlarda gerçekleştirilecek sunum, seminer ve diğer etkinliklerin uygulamaya konulacağı belirtiliyor. kamuoyunun bilgilendirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Raporda, TCMB'nin mevcut iletişim araçlarına ek olarak ve bunları destekleyecek şekilde sosyal medya hesaplarını da etkin iletişim kanalı olarak kullanmaya devam edeceği belirtilirken, TCMB'nin politika kararları ve gerekçeleri, uygulamaları, yayınları ve kurumsal haberlerinin bu hesaplar aracılığıyla duyurulduğu belirtiliyor.
Bu kapsamda TCMB'nin kullandığı duyuru, rapor ve para politikası araçlarına ilişkin özet bilgilerin yer aldığı içeriklerin sosyal medya aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılacağını belirten raporda, şöyle devam ediliyor: “Ayrıca sosyal medyada yapılan paylaşımlar aracılığıyla çeşitli alıcılar TCMB'nin düzenlediği ekonomik analizlere, istatistiklere, konseptlere ve etkinliklere ulaşabilecek.” gibi konularda kendilerine bilgi verilecek.” bilgiler paylaşıldı.
Uygulanan para politikasının etkinliğinin artırılması için tüm paydaşlarla yakın koordinasyon içinde çalışmaya devam edeceğimizin belirtildiği raporda, şu ifadelere yer verildi:
“TCMB, enflasyonun para politikası kapsamı dışındaki nedenlerine ilişkin yapısal ve erken uyarı analizlerini ve bulgularını kamu ve ilgili kurumlarla paylaşmaya devam edecek.
Politika kararlarının sağlıklı bilimsel analizler ışığında şekillendirilmesi ve sürdürülebilir fiyat istikrarına katkı sağlanması amacıyla “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma Gündemi 2025-2027” oluşturularak kamuoyuyla paylaşılmıştır. Politika tasarım süreçlerinin güçlendirilmesi amacıyla TCMB'nin akademik çalışmaları destekleme faaliyetleri en etkin şekilde kullanılacaktır.
Bu araştırma gündemi doğrultusunda ulusal ve küresel düzeyde araştırma çalışmaları yürütülecektir. 'Araştırmacılar davet edilecek, ortak çalışmalar, çalıştaylar ve akademik konferanslar düzenlenecek.'
“KKM BAŞVURUSUNUN YIL İÇİNDE KAPANMASI BEKLENİYOR”
Raporda, piyasa mekanizmasının işlevselliğinin artırılması, makrofinansal istikrarın güçlendirilmesi ve parasal aktarımın desteklenmesi amacıyla makro ihtiyati politika kapsamında Menkul Kıymetler Yönetmeliği'nin 2024 yılında yürürlükten kaldırılması başta olmak üzere sadeleştirme tedbirlerinin devam ettiği belirtiliyor.
Raporda, mevcut makro ihtiyati çerçevenin tüm bileşenlerinin enflasyon, faiz oranları, döviz kurları, rezervler, beklentiler ve finansal koşullar üzerindeki etkileri değerlendirilerek sadeleştirme tedbirlerinin 2025 yılında da devam edeceği belirtiliyor.
Menkul Kıymetler Yönetmeliği'nin yürürlükten kaldırılmasıyla tahvil getiri eğrisi ile para politikası duruşu arasındaki ilişkinin güçlendiği ifade edilen raporda, şöyle devam ediliyor: “Türk lirası mevduatların toplam mevduat içindeki payının artması ve KKM Türk lirası hesaplarından geçiş hedefleri desteklendi 2024’te para politikası duruşu.” ifadelerine yer verildi.
Raporda, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artıran bu uygulamalar sonucunda KKM bakiyesinin 20 Aralık 2024 itibarıyla 34,2 milyar dolara düştüğü, Türk lirası mevduatların toplam mevduat içindeki payının ise yüzde 58,6'ya yükseldiği vurgulanıyor. 20 Aralık 2024 itibarıyla KKM'nin toplam mevduatı içindeki pazar payının %6,2'ye düştüğü söylendi.
2025 yılında enflasyondaki düşüş sürecinin belirginleşmesiyle birlikte Türk lirası varlıklara talebin devam edeceğine dikkat çekilen raporda şu ifadelere yer verildi:
“TL mevduatın payının artması ve KKM hesaplarının azalmasıyla birlikte bu alandaki düzenlemenin basitleştirilmesi adımlarına devam edilmesi ve KKM uygulamasının yıl içinde tamamlanması planlanıyor. Kredi büyümesine yönelik politikaların etkin bir şekilde kullanılması planlanıyor. Para politikası aktarım mekanizmasını desteklemek ve kredi büyüme dengesini sağlamak amacıyla 2024 yılında limitin etkinliğini artırmak amacıyla kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık zorunluluğu getirildi. Türk lirası ticari kredilerde yüzde 2,5, “Tüketici kredilerinde yüzde 3’ten yüzde 2’ye düşürüldü.”
Raporda ayrıca, kredi büyümesi ile enflasyondaki düşüş eğiliminin Türk lirası kredilerin payı arasında uyumlu bir seyir izlemesi amacıyla döviz kredilerine aylık yüzde 2 büyüme limiti getirildiği, bu limitin daha sonra yüzde 1,5'e çekildiği belirtiliyor:
“Borçlanma eğilimini sınırlamak ve yurt içi talep dengesine katkıda bulunmak amacıyla, kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları bireysel kredi kartları için dönem borç bakiyesine göre farklılaştırılmıştır. Ayrıca azami faiz kredi kartı nakit çekme işlemleri ile kredili mevduat hesaplarına uygulanan oranlar ayrıştırılarak daha yüksek bir seviyeye getirildi.
Kredinin büyümesi ve kompozisyonu, enflasyonla mücadele sürecini ve makroekonomik dengeleri destekleyecek bir çerçevede sağlanacaktır. “Kredi büyümesine ilişkin sınırlamalar ve yönetmelik kapsamında sağlanan istisnalar yıl içinde gözden geçirilecek.”